به گزارش روابط عمومی معدن بوم برگزارکننده ماین گپ‌های معدنی(نشست های انتقال تجربه و دانش معدن و صنایع وابسته)، در تاریخ ۹ اردیبهشت ۹۹، چهارمین ماین گپ با عنوان ” نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای (SWOT)بخش معدن و صنایع معدنی و راهبردهای توسعه” با حضور دکتر علیرضا غیاثوند، مدیر گروه سرمایه‌گذاری معدنی فدک به صورت زنده در صفحه اینستاگرام “معدن بوم” برگزار گردید.
در این گفتگو دکتر غیاثوند با اشاره به اهمیت جایگاه معدن در اقتصاد کشور گفت، طبق آمار ۲۰ درصد از صادرات غیرنفتی به میزان حدود ۱۰ میلیارد دلار متعلق به بخش معدن است و از حدود ۶۰۰۰ معدن فعال تقریباً ۵۰۰ میلیون تن استخراج ماده معدنی سالیانه صورت می‌گیرد، در این میان احیاء ۴۰۰۰ معدن غیرفعال فرصتی پیش روی توسعه فعالیت های اقتصادی حوزه معدن ایجاد نموده است. لازم به ذکر است که این معادن با دارا بودن ذخایر قطعی ۴۰ میلیارد تن بیش از ۹۵ درصد متعلق به بخش خصوصی و کمتر از ۵ درصد معادن متعلق به بخش دولتی است.
ایشان با اشاره به اینکه از هر ۵ شغل در جهان ۴ شغل متعلق به بنگاه‌های کوچک و متوسط است، افزودند: از این رو در حوزه صنایع معدنی که حدود ۶ درصد از تولید ناخالص ملی کشور را شامل می‌شود، ۱۵۰ هزار نفر نیروی کار مستقیم در حال فعالیت می‌باشند. باید به این نکته توجه کرد که بخش معدن تنها بخشی است که می‌تواند ما را از اقتصاد تک محصولی(نفت) و وابسته رها کند.
ایشان در ادامه با اشاره به این موضوع که برای بررسی SWOT بخش معدن ابتدا باید چشم‌انداز و سیاست‌های کلان کشور و الزامات مرتبط با سیاست‌های نظام مورد بررسی قرار گیرد، افزودند:
در افق ۱۴۰۴ بایستی بخش معدن جایگاه نخست اقتصادی با ویژگی توسعه‌یافتگی و صادرات گرایی را دارا باشد که با توسعه بخش‌های اکتشاف، استخراج و فرآوری منجر به ثروت آفرینی خواهد شد. همچنین سیانت و حفظ محیط‌زیست و نیروی کار، بهبود وضعیت ایمنی و بهداشت، تولید مواد معدنی استراتژیک، تکمیل زنجیره ارزش افزوده معدن و صنایع معدنی، صادرات مواد معدنی و حضور در بازارهای بین‌المللی بخشی از چشم‌انداز و سیاست‌های کلان کشور خواهد بود.
ایشان در ادامه الزامات نظام در بخش معدن و صنایع معدنی را در ۳ مورد به شرح زیر خلاصه نمودند:
۱- ارتقا سهم بخش معدن در تولید ناخاص ملی
۲- اولویت دادن به تامین مواد اولیه صنایع داخلی
۳- صادرات مواد معدنی به صورت فرآوری شده و با ارزش افزوده بالا
دکتر غیاثوند با بیان این که می بایست تهدیدها را به فرصت تبدیل کرد، فرصت‌ها در حوزه معدن و صنایع معدنی را به صورت موارد زیر بیان نمودند:
۱- وجود ذخایر و معادنی در کشور که در کلاس جهانی می‌باشند مانند معادن مس ، سرب و روی، طلا و کرومیت
۲- وجود اطلاعات پایه‌ای که در گذشته تهیه شده شامل نقشه‌های هوایی
۳- موقعیت استراتژیک کشور در منطقه و دسترسی به آب‌های آزاد و بازارهای منطقه
۴- نیروی انسانی ویژه و تحصیل کرده که بزرگترین سرمایه‌های کشور هستند
همچنین به بیان تهدیدهای موجود در این حوزه پرداختند که عبارتند از:
۱- ریسک تجارت در منطقه خاورمیانه به علت ناامنی و تشنج‌های سیاسی
۲- تحریم‌های ظالمانه در منابع مالی و تکنولوژیهای جدید
۳- نبود زیرساخت‌های لازم در حمل و نقل و راه‌های ریلی
۴- محیط کسب و کار نامناسب برای افراد فعال در این حوزه
مدیر سرمایه گذاری فدک در ادامه توضیحات خود با بیان این مطلب که خداوند عنایت ویژه‌ای به ایران در بخش معدن و صنایع معدنی داشته زیرا در این حوزه کشور دارای پتانسیل‌های فوق‌العاده‌ای است، نقاط قوت موجود در کشور را شامل موارد ذیل دانستند:
۱- حدود ۲۰۰۰ کیلومتر از کمربند مس جهان از ایران می‌گذرد
۲- از لحاظ تنوع مواد معدنی دارای ۶۸ نوع ماده معدنی مختلف در کشور می‌باشیم که در نوع خود در جهان کم‌نظیر می‌باشد.
۳- به علت شرایط زمین‌شناسی ویژه دارای انواع کانه‌زایی‌ها در کشور می‌باشیم
۴- وجود سازمان‌ها و انجمن‌های متعدد در کشور از جمله نظام مهندسی معدن و خانه معدن
از طرفی کشور دارای ضعف‌هایی نیز در این حوزه می‌باشد که شامل:
۱- ضعف در تهیه و بروز رسانی اطلاعات پایه
۲- ضعف در فعالیت‌های اکتشافی و موازی کاری در این حوزه توسط سازمان‌های مختلف
۳- انحصارهای دولتی در بخش معدن و بنگاه‌داری سازمان‌های دولتی در این حوزه
۴- ضعف در مطالعات و توسعه بخش فرآوری که مرحله آخر در زنجیره ارزش افزوده می‌باشد
ایشان در ادامه صحبت‌های خود راهبردهای توسعه‌ای بخش معدن را به صورت موارد ذیل بیان نمودند:
۱- ایجاد مقررات معدنکاری سازگار با استاندارد‌های بین‌المللی
۲- اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ ابلاغیه مقام معظم رهبری
۳- خصوصی سازی بخش‌های دولتی در حوزه معدن در کشور
۴- ایجاد امنیت برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی
۵- ایجاد صندوق‌های بیمه در حوزه فعالیت‌های معدنی برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری
۶- استخراج ذخایر معدنی با اهمیت موجود در مناطق چهارگانه سازمان حفاظت محیط‌زیست با حفظ اصول و قواعد زیست محیطی
۷- حمایت از معادن کوچک مقیاس و غیرفعال
۸- پیوند میان رشته‌های مختلف مرتبط با این حوزه و نوآری در بخش معدن
۹- تخصیص بودجه در زمینه تحقیق و توسعه
۱۰- بها دادن به جوانان تحصیل‌کرده و استفاده از دانش آن‌ها برای توسعه
۱۱- افزایش استخراج فعلی مواد معدنی با تجهیز و به روز رسانی ماشین آلات معدنی
۱۲- برندسازی و حمایت از این برندها در حوزه معدن و صنایع معدنی
دکتر غیاثوند در پایان ابراز امیدواری نمودند با اجرای قانون مصوب سال ۹۰، حقوق دولتی به بخش معدن بازگشته که در این صورت تمامی مباحث توسعه در این بخش محقق خواهد شد.
